Historisch (fiets)pad over de Penningsdijk in gebruik genomen

Vorige week donderdag is het fietspad over de Penningsdijk door wethouder Paul de Rook in gebruik genomen. Als onderdeel van de nieuwe ontwikkelingen op het Zernikecomplex en de wens voor goede fietsverbindingen, moest aan de oostzijde van Zernike een fietsdoorgang worden gerealiseerd. Oorspronkelijk was het fietspad verder zuidelijk gepland, door het open veld heen. Na overleg met de vakgroep Erfgoed is echter besloten om het nieuwe fietspad verder noordelijk aan te leggen op de plek van de middeleeuwse Penningsdijk.

De Penningsdijk dateert al uit de middeleeuwen en vormde ooit de grens tussen de stadsvrijheid en de landen van Selwerd in het noorden. Het liep vanaf het Reitdiep richting de Paddepoelsterweg, waarbij alleen het deel nabij het Paddepoelsterweg bewaard is gebleven. Net ten westen de Paddepoelsterweg splitste de dijk in een jonger noordelijk deel (daar waar nu het fietspad op ligt) en een ouder zuidelijk deel (zie afbeelding hieronder). Het tussenliggende driehoekige terrein was ooit in gebruik als galgenveld zoals te zien is op de kaart van Teijsinga uit 1730-1736. Dergelijke gerechtsplaatsen werden bij voorkeur aangelegd langs belangrijke toegangswegen, op de grens van twee gerechtsgebieden. Veroordeelde misdadigers werden er opgehangen ter afschrikking van binnentrekkende reizigers.

Enkele jaren geleden is als markering van het galgenveld al eens een ijzeren sculptuur met een gedicht geplaatst. Door de ingebruikname van het fietspad over de Penningsdijk, wordt de focus op deze bijzondere historische locatie nog eens versterkt.

Links de huidige situatie met de (deels verdwenen) loop van de Penningsdijk (gele lijn) en de oudere aftakking van de dijk (gele stippellijn). Tussen beide dijken en de Paddepoelsterweg ligt het galgenveldje (rood omlijnd). Rechts een detail uit de kaart van Teijsinga (1730-1736) met daarop het driehoekige terrein dat staat aangeduid als ‘Oude Justitie Plaats’.