Zomereik Sterrebos blijkt 266 jaar oud
Begin dit jaar viel tijdens storm ‘Henk’ een van de oude zomereiken uit de centrale aanleg in het Sterrebos om. Zonde, maar ook een mooie aanleiding voor een dateringsonderzoek. De bomenploeg van Stadsbeheer bewaarde een plak van de stam en afdeling erfgoed voerde op een zonnige vrijdag een jaarringen-telactie uit. Daar moest macrofotografie bij komen kijken, want deze reus is, na grofweg de eerste eeuw, ontzettend langzaam gegroeid. We hadden geschat dat deze eik omstreeks 1880 ontkiemd moest zijn. Daar bleken we goed naast te zitten: de zomereik blijkt een kiemjaar van ca. 1758 te hebben.
Het Sterrebos is in twee fasen aangelegd. De eerste fase was in 1765, toen stadshovenier Jan Godfried Becker de opdracht kreeg om achter de Helperlinie een bos aan te leggen dat als plezierbos en als houtvoorziening kon dienen voor de stad. De tweede fase volgde in 1882. De Helperlinie werd destijds opgeheven en de vrijgekomen ruimte werd, net als in het gelijktijdig aangelegde Noorderplantsoen, gebruikt voor parkaanleg. Louis Paul Zocher (1820-1915) is de ontwerper van deze uitbreiding en neemt meteen het 18e-eeuwse Sterrebos mee voor een totale transformatie. Zocher maakt hierin slim gebruik van de al bestaande bomen om het nieuwe park aanzien te geven. Zo wordt de zuidelijke grens van het 18e-eeuwse Sterrebos, die bestond uit een driedubbele rij zomereiken, opgenomen in een pleinstructuur met melkkiosk en (later) muziektent.
De datering van de omgevallen eik vertelt ons meerdere dingen. Allereerst dat de leeftijd van de bomen in het Sterrebos veel hoger is dan we voorheen hadden aangenomen. De omgevallen boom is ongeveer rond 1758 ontkiemd, en stamt dus uit de eerste fase van het Sterrebos. Er staan nog behoorlijk veel zomereiken van vergelijkbare omvang in het Sterrebos, waarvan we nu kunnen aannemen dat ook deze uit de eerste fase komen. Ten tweede geeft de doorsnede ons informatie over het groeitempo van zomereiken in deze streek. De afstand tussen de verschillende jaarringen vormt als het ware een tijdlijn waaruit je goede en slechte groeiperiodes kunt onderscheiden.
