Wat is het: Zakmes
Wanneer: 1900-1920
Vindplaats: Hoogeweg, Dorkwerd
Materiaal: IJzer en eikenhout
Zo op het oog lijkt dit een gewoon zakmes, maar het is gevonden op een bijzondere plek. In het noordwesten van de gemeente Groningen ligt nog een klein apart wierdedorpje, Dorkwerd. Een kerkje en een pastorie op een kunstmatige verhoging en een aantal boerderijen op veel lagere grond daar rondom. Het landschap er omheen is een bijna boomloos weidegebied, als of de tijd er heeft stilgestaan.
De wierde van Dorkwerd is aan het begin van de jaartelling opgeworpen door de toenmalige kwelderbewoners. Hoewel Dorkwerd nooit tot een groot dorp uitgroeide, is er wel sprake van een continue bewoning. Ruim 100 jaar geleden (vanaf 1907) werd de wierde grotendeels afgegraven. De vruchtbare kweldergrond verkocht men toen als bodemverbeteraar. Met de opbrengst kocht het kerkbestuur een nieuw orgel voor de kerk.
Die afgraving van de wierde trok ook de aandacht van de toen nog biologie studerende A.E. van Giffen, de latere professor, die er zijn eerste schreden in de archeologie zette. Hij tekende profielen van de afgraving en verzamelde vondsten voor het Groninger Museum. Zijn notitieboekje bleef bewaard, zodat op basis van die aantekeningen en een kleine opgraving in 2003 na honderd jaar een verslag kon worden gemaakt (zie de boektitel hieronder).
Bij de opgraving in 2003 werd het hierboven getoonde zakmes opgegraven. Met een vergelijkbaar mes kraste Van Giffen de lijnen in de wandprofielen. Misschien hebben we het zakmes van Van Giffen wel gevonden? Wordt de vinder van dit mes straks ook een beroemde professor? We kunnen niet in de toekomst kijken, maar wie weet!
Meer lezen:
W.A. van Es, e.a., Om een profiel der afgraving te bezien. Na 100 jaar terug naar Dorkwerd. Jaarverslagen van de Vereniging voor Terpenonderzoek, Groningen 2008.