Uniek houten gebouw uit de 18e eeuw aan het Boterdiep

Onlangs is de bekende houthandel Wigbold verhuisd van Boterdiep 54 naar industrieterrein De Hoogte. Het linker pand van de twee panden die leeg zijn gekomen blijkt een uiterst zeldzaam 18e-eeuws houtstek te zijn. Bouwhistorisch onderzoek uitgevoerd door de gemeente brengt dit aan het licht.

Voorgevel linker pand

Het is een fors houten gebouw dat in de loop der eeuwen grotendeels ingebouwd is geraakt waardoor het niet opvalt. Van het 30 meter lange gebouw dateert het achterste 2/3 deel uit de 18e eeuw, het voorste 1/3 deel is in de 19e eeuw aangepast. De 18e-eeuwse constructie is gemaakt van zware grenenhouten balken waarin tal van schoren zijn aangebracht voor de stabiliteit. Dat het uit de 18e eeuw dateert blijkt o.a. uit de constructiewijze die bestaat uit pengatverbindingen. Tot de bijzonderheden hoort de gedeeltelijk bewaard gebleven houten buitenwand uit de bouwtijd: forse houten planken die meer dan twee eeuwen weer en wind hebben doorstaan.

Houten buitenwand

Uit archiefonderzoek is inmiddels gebleken dat op deze plek aan het Boterdiep sinds 1732 in hout wordt gehandeld. In dat jaar kochten de doopsgezinde houtkoper Willem Arends Hesselink en zijn vrouw Annigje van Calcar het perceel en woonhuis Nieuwe Ebbingestraat 53 en 55 dat achter doorliep tot aan het Boterdiep. Het huidige houtstek is vermoedelijk gebouwd tussen 1770 en 1783 door Gerrit Arkema die getrouwd was met de dochter van Willem Hesselink. Na het overlijden van Willem Arkema in 1770 erfden hij en zijn vrouw een groot deel van het bezit, o.a. het huis aan de Nieuwe Ebbingestraat met houtschuren. Vermoedelijk heeft hij kort daarna een nieuw houtstek laten bouwen die tot aan het Boterdiep reikt.

Houtstekken, houtopslagplaatsen voor de verkoop van hout, uit de 18e eeuw zijn uiterst zeldzaam in Nederland. Voor zover bekend zijn er nog twee, een in Almelo en een in de stad Utrecht. Deze gebouwen verschillen onderling sterk en lijken ook niet op het Groningse exemplaar.
De fraaie 6 meter hoge houtconstructie wordt in de nieuwbouwplannen opgenomen. Het pand zal een horecafunctie krijgen met een authentiek ambachtelijk karakter zoals geen ander gebouw in de stad dat heeft.