Wat is het: Dolk
Wanneer: 2100-1800 voor Chr.
Vindplaats: Kieler Bocht, Groningen
Materiaal: Vuursteen
Begin jaren negentig werd er in Groningen gewerkt aan de aanleg van het bedrijventerrein Eemspoort. Vanuit luchtfoto’s was te zien dat hier ooit meerdere riviertjes hebben gestroomd. Dit kon eventueel betekenen dat er toen ook al mensen woonden.
Voordat dit terrein bouwrijp werd gemaakt, legden de archeologen eerst proefsleuven aan. Deze gaven hen een idee van wat er in de grond zat. De eerste sleuven leverden weinig resultaat op. Er leek toch geen bewoning te zijn geweest. Na de eerste diepe afgraving veranderde de bedrukte sfeer in enthousiasme. Er werden verschillende voorwerpen gevonden uit de vroege ijzertijd (ca. 500 v. Chr.). Dit waren resten van de allereerste vaste bewoners van dit gebied! Zij woonden hier op de hoger gelegen oeverwallen langs de riviertjes. Zo waren zij veilig tegen overstromingen. Op deze oeverwallen verbouwden zij gewassen en weidden zij hun vee.
De meest bijzondere ontdekking werd gedaan in een zijtak van een drooggevallen riviertje. Hier troffen de archeologen een ware afvalput aan uit de ijzertijd! Er lagen tientallen aardewerkscherven door elkaar heen. Waarom juist zoveel resten op deze ene plek lagen, is onduidelijk. Had deze plek een speciale (religieuze) betekenis? Of was het gewoon een vuilnisbelt?
De meest indrukwekkende vondst was niet van aardewerk, maar van vuursteen: een dolk van 13 cm lang en 2 centimeter breed. De dolk is van uitstekende kwaliteit, en moet door een gespecialiseerd vuursteenbewerker zijn gemaakt. Een dergelijke dolk had verschillende functies, bijvoorbeeld het slachten van vee.
Opmerkelijk detail is dat de dolk 1.500 jaar ouder is dan de aardewerkscherven waar hij bij gevonden is! Hoe dit kan is een raadsel. Wel kunnen we aan gebruikssporen zien dat de dolk nog in gebruik was. Kan hij zo lang (meer dan 1000 jaar) doorgegeven zijn? Of hebben de eerste bewoners in deze streken de dolk gevonden toen zij hun akkers zaaiden – en vonden ze hem nog bruikbaar?