13e-eeuwse fundering met grondbogen gevonden in Herestraat 21

De winkel van Woldringh optiek (Herestraat 21) wordt momenteel verbouwd. Tijdens grondwerkzaamheden kwam een gedeelte van de fundering van het naastgelegen pand Herestraat 23 bloot te liggen. Dit blijkt een 13e-eeuwse fundering met grondbogen te zijn die ouder is dan het huis dat erop staat.
De fundering is een restant van een 13e-eeuws gebouw waarvan de verdere afmetingen niet bekend zijn. Ook uit archiefbronnen is het bestaan hiervan onbekend. Deze oude funderingsresten zijn later hergebruikt bij de bouw van het huidige laat-middeleeuwse pand Herestraat 23 (14e eeuw?). Dit is een fors huis met twee eveneens laat-middeleeuwse achterhuizen. De gevonden fundering bevindt zich onder de noordgevel van deze twee achterhuizen.

Dat de fundering zo oud is kan afgeleid worden aan de manier waarop het is gemaakt en aan het type bakstenen dat is gebruikt. Grondbogen werden toegepast om op een efficiënte manier voldoende diep te kunnen funderen. Op regelmatige afstand van elkaar werden stiepen (stutten) gemetseld op de vaste ondergrond of op grondverbeteringen. Tussen de stiepen werden bogen geslagen, waarop vervolgens de muur werd gemetseld.
Opmerkelijk is dat de bogen die hier zijn aangetroffen erg vlak zijn. Dat lijkt een kenmerk te zijn van de Groningse grondbogenfunderingen uit de 13e eeuw. Dergelijke funderingen zijn drie keer eerder aangetroffen:
• onder het tweede achterhuis van Oude Boteringestraat 24 (het Calmershuis)
• onder Grote Markt 41
• aan het Martinikerkhof-westzijde waar de funderingen van het 13e-eeuwse huis van de prefect zijn opgegraven.

Het nu gevonden funderingsrestant aan de Herestraat, ligt in het hart van de binnenstad iets ten westen van de Herestraat en niet ver van de Vismarkt. In dit gebied staan relatief veel middeleeuwse huizen. Dat onder deze bebouwing nog een restant van een oudere baksteenfase verborgen zit, was onbekend. Op andere plaatsen in de binnenstad is dit verschijnsel eerder al wel waargenomen. Bijvoorbeeld onder het Wolters-Noordhoff-complex en onder Gelkingestraat 48. Dergelijke vondsten geven ons steeds meer zicht op het 13e-eeuwse Groningen dat zich al vroeg ontwikkelde tot een stenen stad.